Storie moderne: diferencis tra lis versions
Contenuto cancellato Contenuto aggiunto
p corr using AWB |
p corr using AWB |
||
Rie 1:
Cun le peraule '''Storie Moderne'' si ûl intindi chel periodo di timp che al scomence cun la fin de [[Etât di Mieç]] ( atôr dal 1453 o ancje tal 1492 cun la [[Scuvierte des Americhis]] ) par finî atôr de fin dal secull XVIII o i prins agn dal secul XIX.Chest periodo al è caraterizât de formazion dai Stâts nazionâi in [[Europe]].Le storie moderne al è considerât il periodo dai acadiments politics pui impuartants
== Cronologjie ==
Rie 9:
* 1448 - [[Johann Gutenberg]] al invente [[le stampe a caratars mobils]]
* 1453 - [[Costantinopoli]]
* 1454 - [[Pâs di Lodi]]. L'[[Italie]] cognos un periodo di pâs.
Rie 15:
* 1456 - Guntemberg al stampe une copie de [[Bibie]].
* 1462 - Al nâs il prin Mont di Pietât
* dal 1470 al 1473 difusion de stampe.
Rie 23:
* 1492 - [[Cristoful Colomp]] scuviarç le [[Americhe]]. Al mûr [[Laurinç dai Medici]] a [[Florence]]. Fin dal periodo di pâs scomençat cun le pâs di Lodi. I arabos vegnin parâs vie da [[Grenade]] e da l'[[Europe]].
* 1494 - [[Carli III]]
alçe su i florentins cuintri la siorie dai Medici e al cjae le citât di [[Florence]].
* 1495 - Trussade jenfri le [[France]] e une leghe di stâts regjonâi a [[Fornovo]].
* 1497 - [[Jaroni Savonarole]]
* 1498 - [[Carli III]] al mûr. Il gnûf re di France al è [[Luîs XII]].
* 1499 - [[Luduì il Môr]] scjampe da [[Milan]]
* 1500 - Nassite di Carli d'Asburgo ( clamât pui tart [[Carli V]]. [[Ferdinant II di Aragone]] e [[Luîs II]] concuistin il [[Ream di Napul]].
Rie 46:
* 1507 - Al mûr [[Cesar Borgia]].
* 1508 - Nassite de [[Leghe di Cambrai]] formade dal [[Stât de Glesie]]
* 1509 - [[Vignesie]] piart la vuere cuintri la [[Leghe di Cambrai]].
* 1510 - [[Julius II]] promôf le [[Leghe Sante]] in contrastâ i francês. Le [[Leghe Sante]] je formade da [[Vignesie]]
* 1512 - Restituzion di [[Milan]] a [[Massimiliano Sforza]].
Rie 59:
[[Francesc I]] re di France scomençe le invasion de [[Lombardie]].
* 1516 - [[Erasmo da Rotterdam]] publiche il [[Gnûf Testament]] in [[lenghe greche]]. [[Carli V]] al devente Re dal [[Ream di Napul]]
* 1517 - [[Martin Luter]] al tache parsore de puarte de [[Catedrâl]] di [[Wittemberg]] lis sôs [[95 tesis]].
* 1519 - Cun le muart di Masimilian I
* 1521 - Pape [[Leon X]] scomuniche [[Martin Lutero]]. Par rispueste
Il princip [[Fidri III di Sassonie]] met in scene un rapiment di Lutero
* 1522 - [[Martin Luter]] publiche la [[Bibie]] in [[lenghe todescje]] .
Rie 74:
* 1525 - [[Francesc I]] al e' presonîr di [[Carli V]].
* 1524/1525 - Rivolte dai contadins todescs
* 1526 - [[Francesc I]] ven liberât sore la rinuncie de lis pratesis parsore [[Milan]].
Nassite de [[Leghe di Cognac]] aleance jenfri [[Vignesie]]
* 1527 - [[Indrî VIII]] domamde il divorzi cun [[Catarine di Aragone]] par sposâ [[Ane Bolene]].
Invelegnât de sielte dal Pape di jentrâ te [[Leghe di Cognac]]
* 1529 - I princips todescs riunîs a Spira
[[Viene]] ven asediade de bande dai turcs otomans. Pâs jenfri [[France]] e [[Spagne]] a [[Cambrai]].
Rie 95:
* 1535 - [[Thomas Moore]] ven acusât di tradiment de bande di un tribunâl inglês par no jessi atignît ae reforme anglicane.
* 1536 - Daspo jess scjampât da diferents stâts [[Zuan Calvino]] si ferme a [[Gjnevre]]
* 1537 - [[Sant Ignazi di Loyole]] fonde la [[Compagnie di Jesus]] pui conossûs sot dal nom di gjesuîts.
Rie 101:
* 1542 - [[Pape Pauli III]] riorganize il tribunâl de [[Incuisizion]].
* 1543 - [[Niculau Copernic]] elabore la [[teorie eliocentriche]]
[[Francesc I]] strenç une aleance cun i Turcs Otomans par fermâ [[Carli V]].
Rie 114:
* 1554 - Marie Tudor spose il princip ereditari spagnûl Filip (che al deventarâ Filip II) .
* 1555 - [[pâs di Auguste]] I princips todescs puedin sielzi la proprie religjion
* 1556 - abdicazion e division dal imperi di Carli V.
Rie 120:
* 1557 - L'esercit di Filip II al e' vincitôr cuintri la France a San Cuintin. Cuesim I al cjape [[Siene]].
* 1558 - a Yuste al mûr Carli V .Mûr ancje Marie la sanganarie
* 1559 - La Glesie istituîs l'indis dai libris proibîs.Fin de Vuere jenfri [[France]] e [[Spagne]].
Rie 128:
* 1561 - Filip II (sucesôr di Carli V) puarte la capitâ da Valladolid a [[Madrid]].
* 1562 - Il duche di Guise. leader dai catolics francês
* 1563 - fin dal [[Cocili di Trent]].
Rie 138:
* 1572 - Idrî di Borbon e Margherite di Valois si sposin. Copadice di calviniscj francês in te gnôt di [[San Bartolomiu]].
* 1574 - [[Indrî III]]
* 1578 - Filip II nomêe Alesandri Farnês governatôr dai Paîs Bâs spagnûi.
Rie 150:
* 1587 - [[Elisabete I]] fâs tajâ il cjâf a sô cusine Marie Stuart.
* 1588 - [[Filip II]] mande la sô flote
* 1589 - Indrî III ven copât da un frari domenican.
Rie 156:
* 1593 - Indri di Borbon si convert al catolicesim e devente re di France cul non di [[Indrî IV]].
* 1597 - Emanazion dal Edit di Nantes de bande di Indrî IV
* 1600 - Fondazion de Companie Inglese des Indiis Orientâls.
|